پَل بُرون | Pal Boroon
| منطقه | لرستان، قوم بختیاری |
| فراوانی اجرا و برگزاری | محدود (به صورت محلی) |
| شماره ثبت میراث ملی | ندارد |
«پَل» در گویش بختیاری، همان موی بلندی است که تا کمر می‌رسد و آن را می‌بافند و «مو»، نمادی است از هستی و از حیات. آیین «پَل بُرون» یا گیسوبُران، آیین دیرینه‌ی زنان این قوم است برای نشان دادن اوج اندوه خود، وقتی مردی را از اعضای خانواده‌شان از دست می‌دهند. آن‌ها گیسوان خود را می‌برند و آن را از جایی مثل مافه‌گه یا سنگ مزار یا گردن و پیشانی اسبی آویزان می‌کنند. روایت‌های دیگر، می‌گوید این گیسوان بریده را هنگام مشایعت مرده خود در مسیر گورستان، زیرپا می‌اندازند و لگدمال می‌کنند، یا در میان جامه‌ای پاک قرار می‌دهند و با مرده به خاک می‌سپارند، یا گرد آن می‌نشینند و بر آن مویه می‌کنند. اصطلاح روی خراشیدن و موی برکندن نیز روایتگر همین آیین سوگواری است. گفته می‌شود این کار معمولاً با کارد یا قیچی صورت می‌گرفته و انتخاب این ابزار برای فرد سوگوار، میزان وابستگی و دلبستگی او را نشان می‌داده است.
In the Bakhtiari dialect, “pal” refers to long hair reaching the waist, symbolizing life and existence. The ancient ritual of “Pal Borun” (cutting the braid) is a mourning ceremony among Bakhtiari women to express deep sorrow after losing a male family member.They cut their hair and hang it from places like a tombstone, a memorial site, or the neck or forehead of a horse.Other traditions say the severed hair is either thrown underfoot during the funeral procession, buried with the deceased, or placed in a clean cloth while mourners weep around it.The practices of scratching the face and tearing out hair also stem from this mourning tradition.It’s said the choice of cutting tool — knife or scissors — reflected the mourner’s level of attachment to the deceased.
Source: ماهنامه آفاق علوم انسانی، شماره سی و پنجم، اسفند 1398، امین احمدی بیرگانی.
Author: Mahboubeh Azimzadeh
Artist: Yalda Rasekhi